โดย ศิลา โคมฉาย คอลัมน์ แตกกอ-ต่อยอด
ในมติชนสุดสัปดาห์ วันศุกร์ที่ 09 พฤศจิกายน พ.ศ. 2555 ปีที่ 33 ฉบับที่ 1682 หน้า 69
สอง-สามเรื่องที่ผ่านสายตา กระทบความคิดอ่าน สั่นไหวอารมณ์ความรู้สึก
ทำให้ผมคิดถึงหนังเรื่อง เดอะ ลาสต์ ซามูไร แบบฉับพลัน
คิดถึงเพียงบางมุมซึ่งตกตะกอนอยู่ภายใน และอาจเป็นแค่ข้อสรุปจากความสะทกสะเทือนใจส่วนตัว รู้สึกหดหู่ยาวนาน
เมื่อวิถีแห่งดาบถูกเบียดขับด้วยปืน
ไม่ใช่ไม่อาจยอมรับอารยธรรม จมปลักอยู่กับอดีต โหยหาวันวารอันล่วงเลยไปไม่อาจย้อนคืน
เช่นที่หนังแสดงเป็นภาพวิถีอันสงบ เรียบง่าย แนบชิดอยู่กับธรรมชาติในหุบเขา อวลด้วยไอหมอกและละอองฝนซ่านกระเซ็น
หากเพราะคล้ายจะรู้จักนักดาบอยู่บ้าง
พวกเขาต้องรู้จักอาวุธ มีศิลปะในการใช้เป็นอย่างดี ท่วงทีจู่โจมรุกรับ ทำลายและป้องกัน ก้าวร้าวหากละเอียดอ่อน ถูกเรียกขานนุ่มนวลเป็นกระบวนเพลง
ศิลปะการต่อสู้ทรงพลังและงดงาม ผลจากการเรียนรู้ฝึกฝนอย่างหนัก ทั้งจิตใจ ร่างกาย ผ่านขั้นตอนกระบวนการต่างๆ ยาวนาน ค่อยพัฒนายกระดับ ฝีมือ ชั้นเชิงจนกร้านแกร่ง เชี่ยวชาญ และนิ่งสงบ
ผ่านการพิสูจน์ตนเองในสนามจริงจนเป็นที่ประจักษ์
เช่นที่ปรากฏในหนังเรื่องดังกล่าว นักดาบบรรลุถึงวิถีลึกล้ำ มีชีวิตอยู่เพื่อเตรียมตัวตาย และมีทัศนคติที่ถูกต้องต่อความตาย ที่ว่ากันว่า...
ประหลาด สะอาดใส และแจ่มจรัส เหมือนท้องฟ้าในฤดูร้อน
บางทีอาจเป็นเรื่องเฉพาะของบางบุคคล
ต่างจากนักเหนี่ยวไกปืน ซึ่งผลงานในการทำลายล้างเด็ดขาด ทรงประสิทธิภาพยิ่ง แต่ใครที่ไหนก็ทำได้ เพียงรู้กลไกวิธีการ ไม่จำเป็นต้องมีศิลปะอะไรนัก
หนังบอกเล่าถึงกองทัพสมัยใหม่ กะเกณฑ์เอาคนหนุ่มญี่ปุ่นทุกหัวระแหง มาให้ฝรั่งฝึกตั้งแถวเป็นนักเหนี่ยวไกปืน
ผมมักหดหู่ เมื่อภาพพวกนี้ถูกเทียบโดยไม่ได้ตั้งใจ เข้ากับความเป็นไปในแวดวงศิลปินเพลง
หนึ่งในสอง-สามเรื่องที่ผ่านเข้ามา เป็นบทรายงานธรรมดา
มหาวิทยาลัยเอกชนแห่งหนึ่งกำลังตระเตรียมการเปิดตัว วิทยาลัยศิลปิน
สอนการเรียนรู้ศาสตร์แขนงต่างๆ ของการทำงานวงการบันเทิงในหลักสูตรปริญญาตรี
เนื้อหาครอบคลุมสิ่งที่จำเป็นต้องใช้สำหรับการทำงาน ทั้งหลักทฤษฎี ปรัชญา ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง รวมถึงมีวิชาว่าด้วยจรรยาบรรณ ทัศนคติและภาพลักษณ์ศิลปิน
แจงกันให้ชัดกว่านี้คือต้องการสร้างคนรู้ลึก รู้จริง ไม่ฉาบฉวย เพราะวันนี้วงการเขาต้องการคนทำงานที่เก่งรอบด้าน เป็นนักร้องต้องบันทึกเสียงเองได้ ทั้งออกแบบสร้างสรรค์สไตล์ด้านดนตรี รวมถึงวางแผนการตลาดได้เอง สร้างฐานกลุ่มแฟน และการเลือกเสื้อผ้า หน้า ผม
เป็นบุคลากรของอุตสาหกรรมบันเทิง ที่มีเม็ดเงินมูลค่ามหาศาล
น่ายินดีที่ศาสตร์เกี่ยวกับศิลปะบันเทิงจะถูกนำมาปูพื้นสร้างฐาน ให้คนรุ่นใหม่ปักหลักมั่น เพื่อการก้าวไปเรียนรู้ ฝึกฝนยกระดับความสามารถ ไม่ต้องสูญเวลาลองถูกลองผิด บางทีบนฐานนี้อาจสร้างศิลปิน
อย่างที่ น. ณ ปากน้ำ ใช้คำ ผู้ประกอบศิลปะ ซึ่งท่านเห็นว่า ต้องผ่านมาจากการฝึกฝนฝีมือ จนเกิดความชำนาญเป็น วสี สามารถเนรมิตอารมณ์ของศิลปะออกมาได้เท่าที่ต้องการ และรู้สึกนึกคิดเช่นนั้น ถ้ามีความรู้สึกดี มีอารมณ์เป็นศิลปินอย่างดีเลิศ แต่ขาดวสี คือความชำนาญในฝีมือ ก็ไม่สามารถสร้างศิลปะได้ตามต้องการ
ศิลปะที่ดีเลิศ จะต้องประกอบด้วยความเยี่ยมยอด ทั้งความคิดและฝีมือ
ผมยินดีที่ได้เห็นสถาบันสร้างนักจัดการเฉพาะทาง ตรงตามความต้องการของสายงาน และหวังแบบลอยๆว่า อาจเป็นช่องทางให้ศิลปินได้เปล่งประกาย ซึ่งคงไม่ใช่เรื่อง่าย
เท่าที่ผ่านสัมผัส คนเป็นศิลปินต้องเปี่ยมด้วยพลังมหาศาลในตัวตน แผ่ออกครอบคลุมเวทีให้สยบนิ่ง ตรึงผู้คนนับพันนับหมื่นให้เชื่อมั่น สามารถนำพาไปในทิศทางที่ศิลปินกำหนด ทั้งมีเสน่ห์เฉพาะตัวดึงดูดให้แฟนปลื้ม รัดรึงใจให้ชื่นชมนิยมรักชอบไม่คลาย
บางทีอาจไม่ต่างจากนักดาบ
และบางข่าวคราวในแวดวงตำรวจไทย ที่ผ่านเข้ามา ชวนให้คิดกระหวัดไปถึงนักดาบซามูไร
วันเวลานี้ ผู้พิทักษ์สันติราษฎร์บางราย กลายเป็นผู้ต้องหา พฤติกรรมสุดโหด เหี้ยมเกรียมผิดมนุษย์..ตำรวจใหญ่บงการปล้นธนาคารแล้วยังหนีลอยนวล..ตำรวจขนยาเสพติดของกลางพันล้านถูกจับ..ลูกน้องสังหารนายคาโรงพัก...
กระทั่งต้องมีคำปลุกปลอบใจกันซ้ำซาก..ตำรวจที่ดียังมีอีกมาก
ทั้งที่ผู้ซึ่งเป็นฝ่ายบังคับใช้กฎหมาย อยู่ในภาคส่วนซึ่งต้องอำนวยความยุติธรรมในสังคม ได้สิทธิ์ถือครองอาวุธเพื่อควบคุม ปกป้อง รักษาความสงบเรียบร้อย จำเป็นจะต้องเป็นคนดีจริงโดยไม่มีข้อยกเว้น
ผมคิดถึงหนังเก่าคร่ำ เพราะคนถืออาวุธและพร้อมจะลงมือสังหารโดยหน้าที่อย่างซามูไร ยังต้องควบคุมและขัดเกลาใจตนมิได้ขาด ต่างได้รับการคาดหวังว่า จะต้องเป็นคนที่สามารถอ่านเขียนได้ มีความรู้ทางคณิตศาสตร์ สนใจในศิลปะด้านต่างๆ เช่นเล่นโกะ งานวรรณกรรม บทกวี จิตรกรรม และการชงชา
ฝึกเกลาให้คนเหี้ยมหาญ เด็ดเดี่ยว งามสง่าด้วยความนิ่งสงบและนุ่มนวล
บางทีแวดวงตำรวจวันนี้ อาจจำเป็นต้องเข้าถึงวิถีซามูไร
.
