โดย นพมาส แววหงส์ คอลัมน์ ภาพยนตร์
ในมติชนสุดสัปดาห์ วันศุกร์ที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 ปีที่ 32 ฉบับที่ 1665 หน้า 87
กำกับการแสดง David Cronenberg
นำแสดง Robert Pattinson
Paul Giamatti
Juliette Binoche
Samantha Morton
Sarah Gadon
หัวเรื่องข้างบนนี้ผุดขึ้นมาในหัวตามชื่อบทละครที่มีชื่อเสียงมากเรื่องหนึ่งของนักเขียนบทละครอเมริกัน ยูจีน โอนีล ที่มีชื่อว่า Long Day"s Journey Into Night
ดูหนัง Cosmopolis ของ เดวิด โครเนนเบิร์ก แล้ว นึกถึงชื่อของบทละครนี้ขึ้นมา เลยเอามาจั่วเป็นหัวเรื่องเสียเลยเถอะ
แฟนหนังคงรู้จัก เดวิด โครเนนเบิร์ก กันดีแล้วจากผลงานดรามาเข้มข้นที่โดดเด่นของเขาเช่น Crash, M.Butterfly, A History of Violence, Eastern Promises
และล่าสุดคือเรื่องราวจากชีวิตจริงของจิตแพทย์ คาร์ล ยุง กับ ซิกมันด์ ฟรอยด์ คือ A Dangerous Method (ไมเคิล ฟาสเบนเดอร์, วิกโก มอร์เทนสัน, เคียรา ไนต์ลีย์)
Cosmopolis สร้างจากนวนิยายขนาดสั้นชื่อเดียวกันของ ดอน เดอลิลโล ที่โครเนนเบิร์กนำมาเขียนบทเองกำกับฯ เอง เป็นเรื่องราวของวันอันยาวนานวันหนึ่งจวบจนตกกลางคืนของชายหนุ่มมหาเศรษฐีคนหนึ่งที่ประสบความสำเร็จทางด้านการเงินอย่างสูง ชื่อ เอริก แพกเกอร์ (โรเบิร์ต แพตทินสัน)
ด้วยวัยยี่สิบแปดปี เอริกเป็นนักลงทุนในตลาดค้าเงินตราที่ร่ำรวยมหาศาล และเพิ่งแต่งงานกับสาวสวยผู้ร่ำรวยมหาศาลเหมือนกัน เอลีซ ชิฟริน (ซาราห์ เกดอน) เห็นได้ชัดว่าเป็นการแต่งงานด้วยความเหมาะสมทางฐานะและสังคม เพราะหนุ่มสาวคู่นี้ดูเหมือนกิ่งทองใบหยกในสายตาของคนทั่วไป ทว่า เจ้าสาวกลับเอาแต่ผัดผ่อนไม่ยอมเข้าห้องหอด้วย และเจ้าบ่าวก็ได้แต่ใช้ชีวิตวันๆ นั่งอยู่บนเบาะหลังของรถลิมูซีนคันยาวเหยียด ที่มีเครื่องอำนวยความสะดวกจากเทคโนโลยีล้ำยุค
นอกจากนั้น รถหรูสะดุดตาสีขาวปลอดคันนี้ยังติดกระจกกันกระสุน เพื่อป้องกันการลอบยิงจากภายนอก เนื่องจากตามที่ปรากฏ เอริกเป็นบุคคลที่ตกเป็นเป้าของความเกลียดชังมากที่สุดคนหนึ่ง
ในวันอันยืดยาววันนี้ เอริกเกิดอยากนั่งรถข้ามแมนฮัตตันไปอีกฝั่งของเมืองเพื่อไปตัดผมที่ร้านเก่าแก่ที่เขาเคยตัดผมเมื่อสมัยยังเด็ก ไม่ใส่ใจกับเสียงคัดค้านขององครักษ์ส่วนตัว (เควิน ดูแรนต์) ที่ทำหน้าที่รักษาความปลอดภัย เนื่องจากว่าวันนั้นจะมีขบวนของประธานาธิบดีผ่านมาด้วย
ประโยคแรกในหนังที่เราได้เห็นขึ้นเป็นตัวหนังสือมีใจความแสนประหลาดว่า วันหนึ่ง หนู (rat) จะกลายเป็นสกุลเงินตราสำหรับการซื้อขายแลกเปลี่ยน
เอริกใช้ชีวิตอยู่ในรถคันยาวเกินสามวาสองศอกหรูหราพร้อมพรั่งด้วยอุปกรณ์ทันสมัยเกือบตลอดเวลา ไม่ว่าจะเจรจาเรื่องธุรกิจ ทำธุรกรรมทางการเงิน ซื้อขายงานศิลปะราคาสูงลิ่ว มีกิ๊กกับสาวๆ หรือว่าให้หมอตรวจร่างกายด้วยอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ติดตั้งพร้อม
ขณะที่นั่งรถข้ามเมืองไป ในท้องถนนมีการประท้วงต่อต้านทุนนิยมอยู่ทั่วไป และรถคันหรูนี้ถูกขว้างปาด้วยข้าวของนานาชนิด จนตกค่ำ รถคันงามก็เกือบไม่เหลือสภาพ กลับสกปรกมอมแมมกระดำกระด่างเปื้อนเปรอะรอยคราบต่างๆ ไปทั้งคัน
และการเดินทางในวันนั้นของเอริกก็สิ้นสุดลงด้วยการประจันหน้ากับศัตรูคนสำคัญของเขา เบนโน เลวิน (พอล จิอาแมตตี) ที่ต้องการลอบสังหารเอริก
ก่อนหน้านั้น เขาเจอผู้คนมากหน้าหลายตาจากท้องถนนที่เคียดแค้นเขา บางคนก็จู่โจมถึงตัว และแสดงความเคียดแค้นด้วยการเอาครีมพายมาโปะหน้าเขาอย่างที่บอดีการ์ดห้ามไว้ไม่ทัน
เป็นหนังที่พูดมากที่สุดเรื่องหนึ่ง และพูดอย่างที่ยากจะจับต้นชนปลายถูกเสียด้วย ผู้เขียนสารภาพว่าเข้าใจสิ่งที่ตัวละครพูดกันไม่ถึงครึ่งหรอก แต่ก็นั่งดูอยู่อย่างจับจ้องตาแทบไม่กะพริบ ด้วยความไม่เข้าใจนั่นแหละ เพียงแต่รู้ว่าบทพูดนั้นบอกความหมายที่เป็นสาระสำคัญต่างๆ เยอะแยะ เสียแต่ว่าเราทำความเข้าใจไม่ทันและไม่ค่อยรู้เรื่องของสิ่งที่พูดกันนั้น เหมือนอยู่กันคนละโลก
แม้ตอนจบที่ขมวดเรื่องด้วยไคลแมกซ์อย่างที่เรื่องราวนำมา เรารู้ว่าเกิดอะไรขึ้น แต่ไม่ค่อยเข้าใจเหตุผลและการกระทำของตัวละคร คนดูกว่าครึ่งค่อนโรงจะเดินออกมาแบบงงๆ จับต้นชนปลายไม่ถูก
นี่ไม่ใช่หนังสำหรับทุกคนนะคะ เตือนไว้ล่วงหน้าเลย หลายคนบ่นว่าหนังอะไรก็ไม่รู้ดูไม่รู้เรื่องเลย โดยเฉพาะแฟนทไวไลต์ ก็อย่าได้คาดหวังจะมากรี๊ดกับ โรเบิร์ต แพตทินสัน ในบทชวนกรี๊ดเลย เพราะขวัญใจวัยรุ่นคนนี้สวมบทบาทของนักเก็งกำไรผู้มีแต่คนเกลียดชังในโลกทุนนิยมสมัยใหม่ ผู้เดินทางในวันอันยาวนานไปสู่กลางคืนอันมืดมิด
นอกจาก โรเบิร์ต แพตทินสัน ที่สลัดคราบแวมไพร์มลังเมลืองมาสวมสูทนักธุรกิจ ซึ่งปรากฏตัวในแทบทุกฉากแล้ว หนังยังใช้นักแสดงฝีมือเยี่ยมอีกหลายคนที่มีปฏิสัมพันธ์กับตัวเอกของเรื่อง
โดยเฉพาะที่ต้องกล่าวถึงคือ พอล จิอาแมตตี (Sideways)ในบทที่ห้ำหั่นกับพระเอกในตอนท้าย
จูเลียต บินอช (The English Patient) ในบทร้อนแรงของสาวนักค้างานศิลปะ
ซาแมนธา มอร์ตัน (The Minority Reports) ในบทเฉียบคมของผู้เชี่ยวชาญทางการเงิน
ท่ามกลางดรามาอันเข้มข้นหนักแน่นนี้ มีฉากที่ใครๆ ก็อดหัวเราะไม่ได้ของการที่เอริกรับการตรวจต่อมลูกหมากในรถของเขาเอง ซึ่งโยงอยู่กับคำสารภาพตอนท้ายที่บอกว่าเขาอยากจบชีวิตของตัวเองเสีย เนื่องจากต่อมลูกหมากมีขนาดไม่เท่ากัน
โลกนี้ไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบเลยเชียวหนอ เศรษฐีก็ทุกข์อย่างเศรษฐี คนจนก็ทุกข์อย่างคนจน
.
