โดย นพมาส แววหงส์ คอลัมน์ ภาพยนตร์
ในมติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันศุกร์ที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2555 ปีที่ 32 ฉบับที่ 1663 หน้า 87
กำกับการแสดง Ridley Scott
นำแสดง Michael Fassbinder
Noomi Rapace
Charlize Theron
Guy Pearce
Logan-Marshall Green
"โพรมิธิอุส" ในปกรณัมปรัมปราของกรีกโบราณ เป็นหนึ่งในพวกไททันที่มีบุญคุณต่อมนุษย์บนโลกอย่างมาก
ไททันเป็นเผ่าพันธุ์ของเทพเจ้าที่เคยครองอำนาจสูงสุด แต่ต่อมาถูกเทพอีกเผ่าพันธุ์หนึ่งคือเทพเจ้าที่สถิตย์อยู่บนโอลิมปุสโค่นล้มและขึ้นครองความเป็นใหญ่ในจักรวาลแทน
ชื่อของไททันนี้เป็นที่มาของศัพท์ที่เราคุ้นหูกันในชื่อเรือไททานิกที่โดนโชคชะตาเล่นตลกให้เรือที่ได้รับฉายาว่า "จมไม่ได้" ต้องถูกโค่นจนจมหายลงใต้ท้องสมุทรตั้งแต่ออกทะเลครั้งแรก เมื่อถูกภูแข็งน้ำแข็งชนเข้าโครมโดยไม่รู้เนื้อรู้ตัว
โพรมิธิอุสสร้างคุณูปการมหาศาลให้แก่มวลมนุษย์ด้วยการที่ขัดคำสั่งเทพเจ้าและขโมยไฟบนสรวงสวรรค์มาให้มนุษย์รู้จักใช้กันบนโลก
วีรกรรมที่ทำให้แก่มนุษยชาติครั้งนั้นทำให้โพรมิธิอุสถูกเทพซุสลงโทษด้วยการมัดตัวเขาไว้กับก้อนหิน แล้วให้นกอินทรีมาจิกกินตับทุกวัน ตับจะงอกขึ้นมาใหม่ให้นกมาจิกกินในวันรุ่งขึ้น
เรียกว่าเป็นการลงทัณฑ์ขั้นสาหัสชั่วกัปชั่วกัลป์เลยทีเดียว
ดีแต่ว่าตำนานเล่าไว้ด้วยว่าโพรมิธิอุสได้รับการปลดปล่อยโดยเฮอร์คิวลีสผู้เป็นกึ่งเทพกึ่งมนุษย์
ริดลีย์ สกอตต์ (Blade Runner, Alien, Gladiator, Black Hawk Down) นำชื่อโพรมิธิอุสมาตั้งเป็นชื่อหนังไซไฟเรื่องใหม่ของเขา ในความหมายที่โพรมิธิอุสพยายามทำให้มนุษยชาติมีความเสมอภาคกับเทพเจ้าที่เป็น "วิศวกร" สร้างมวลมนุษย์ขึ้น
ตามข่าวว่าแรกทีเดียวหนังเรื่องนี้ตั้งใจสร้างเป็นพรีเควล หรือเรื่องราวที่มาก่อนหน้าหนังที่ประสบความสำเร็จอย่างมากในชุด Alien แต่แล้วก็กลายเป็นหนังโดดๆ ที่ยืนอยู่ต่างหากด้วยตัวเอง โดยสำหรับแฟนหนังชุด Alien แล้ว อาจเห็นความคล้ายคลึงกับหนังชุด Alien อยู่บ้างนิดๆ หน่อยๆ พอคลับคล้าย แต่ไม่มีความเกี่ยวโยงกันโดยตรง
หนังเปิดเรื่องด้วยภาพทิวทัศน์ธรรมชาติบริสุทธิ์ตระการตา ตัวละครที่มีรูปร่างคล้ายมนุษย์แต่ไม่ใช่มนุษย์ ยืนอยู่โดดเดี่ยวบนยอดน้ำตกสูงลิ่ว เขาหยิบกล่องที่บรรจุของเหลวสีดำมาดื่ม และแล้วฤทธิ์ของสารสีดำนั้นก็สร้างความเปลี่ยนแปลงในร่างของเขา ซึ่งร่วงหล่นลงในกระแสน้ำตกลงจากหน้าผาสูงชัน
เรารู้กันอยู่แล้วว่าน้ำเป็นต้นตอของวิวัฒนาการมนุษย์
ตัดฉับมาสู่ปลายศตวรรษที่ยี่สิบเอ็ด ในอนาคตกาลจากปัจจุบันไปอีกราวแปดสิบปี นักวิทยาศาสตร์สองคนไปสำรวจถ้ำยุคประวัติศาสตร์ และพบภาพเขียนฝาผนังที่ชี้ไปสู่กลุ่มดาวไกลโพ้นในจักรวาล
ดร.เอลลี ชอว์ (นูมี ราปาชี จาก The Girl with the Dragon Tatoo) ตีความภาพเขียนนั้นว่ามนุษย์ต่างดาวเคยมาเยือนโลกตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ และบันทึกเป็นภาพไว้บนผนังถ้ำเพื่อเป็นคำเชิญมนุษย์รุ่นต่อมาอีกนานให้ไปสู่ดวงดาวที่พวกเขาจากมา
ตัดไปสู่ภายในยานอวกาศชื่อ โพรมิธิอุส ซึ่งมีหุ่นยนต์รูปร่างหน้าตาเหมือนมนุษย์ไม่มีผิดชื่อเดวิด (ไมเคิล ฟาสบินเดอร์) ทำกิจกรรมต่างๆ อยู่ตามลำพัง ก่อนที่จะค่อยๆ ปลุกมนุษย์หลายคนที่แช่แข็งไว้ในแคปซูล ระหว่างการเดินทางข้ามอวกาศ
ยานโพรมิธิอุสกำลังเข้าใกล้จุดหมายปลายทางที่กำหนดไว้ และกำลังจะลงจอดบนดาวดวงนั้น
กลวิธีในการเล่าเรื่องคือว่าบรรดาลูกเรือที่มากับยานลำนี้ เพิ่งจะได้รับการบอกเล่าเรื่องวัตถุประสงค์ที่แท้จริงของภารกิจ นั่นคือ อัครมหาเศรษฐีวัยร้อยกว่าปีชื่อปีเตอร์ เวย์แลนด์ (กาย เพียร์ซ ที่แต่งหน้าให้ชราภาพจนจำเค้าหน้าเดิมไม่ได้) ลงทุนออกค่าใช้จ่ายสำหรับภารกิจนี้ตามที่เอลลีเสนอ และสมัครเดินทางมาตาม "คำเชิญ" ที่เธอสันนิษฐาน
หัวหน้าภารกิจคือ เมริดิธ วิกเคอร์ส (ชาร์ลีซ เธอรอน) ผู้ดูบ้าอำนาจ และต้องการควบคุมทุกสิ่งทุกอย่างไว้ในมือคนเดียว
เมื่อยานลงจอด ภารกิจสำรวจดาวดวงนี้ก็เริ่มต้นขึ้น ทีมสำรวจพบโพรงยาวและซับซ้อนในโครงสร้างที่ไม่น่าจะเกิดขึ้นตามธรรมชาติ และได้พบศพสิ่งมีชีวิตมากมาย พร้อมทั้งศีรษะขนาดใหญ่ที่ถูกตัดขาด นอกจากนั้น ยังพบว่าภายในโพรงที่เข้าไปสำรวจนั้น มีอากาศที่มนุษย์สามารถหายใจได้เป็นปกติ
การตรวจสอบดีเอ็นเอของสิ่งมีชีวิตที่เอลลีเรียกว่า "วิศวกร" นั้นปรากฏว่าเหมือนกับโครงสร้างดีเอ็นเอของมนุษย์อย่างไม่มีผิดเพี้ยน
นั่นหมายความว่า "วิศวกร" เหล่านี้คือต้นกำเนิดของมนุษย์เมื่อมนุษย์ต่างดาวเดินทางไปเยือนโลกเมื่อหลายพันหลายหมื่นปีที่แล้ว
ทีมสำรวจต้องเผชิญหน้ากับภัยอันตรายจากพายุแม่เหล็ก และศัตรูของเผ่าพันธุ์ "วิศวกร" รวมทั้งตัว "วิศวกร" เองที่ยังเหลือรอดจากการถูกทำลาย และกลายมาเป็นสิ่งคุกคามสำหรับทีมสำรวจและสำหรับการอยู่รอดของมนุษยชาติบนโลกอีกด้วย
ทิ้งปัญหาให้ตัวเอกของเรื่องต้องขบคิดหาคำตอบว่า ทำไม "วิศวกร" ที่ให้กำเนิดมนุษย์ จึงต้องกลับมาพยายามทำลายมนุษย์ด้วย
ซึ่งแน่นอนว่าปัญหาใหญ่ๆ ระดับนี้ย่อมหาคำตอบไม่ได้โดยตรง นอกจากจะตีความกันไปต่างๆ นานา
โดยรวมแล้วเป็นหนังดีที่ผู้เขียนชอบนะคะ และสนุกชวนลุ้นไปด้วย ทั้งตื่นเต้นและตื่นตาอยู่ตลอดเรื่อง ทั้งด้วยโปรดักชั่นดีไซน์ และการตั้งสมมติฐานสำหรับกำเนิดมนุษย์
จุดอ่อนของหนังน่าจะอยู่ที่การวางแคแร็กเตอร์ที่ขาดความลึกเสียจนการกระทำของตัวละครขาดความน่าเชื่อและออกจะดูเกินเลยหรืองี่เง่าอย่างน่าโมโห
เราจะไม่รู้สึกแคร์กับตัวละครตัวไหนสักตัวแม้แต่ตัวนางเอกที่ออกจะทำอะไรโง่เง่า
ตัวละครที่เรานึกเอาใจช่วยกลับเป็นตัวหุ่นยนต์ที่มีรูปร่างหน้าตาเหมือนมนุษย์ต่างหาก
ทั้งนี้และทั้งนั้น นี่ก็เป็นหนังที่น่าดูมากเรื่องหนึ่งนะคะ
.
