โดย พรพิมล ลิ่มเจริญ คอลัมน์ “ใส่บ่าแบกหาม”
ในมติชนสุดสัปดาห์ วันศุกร์ที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2555 ปีที่ 32 ฉบับที่ 1671 หน้า 73
เธอจ๊ะ
The Lorax อ่านว่า เดอะ ลอแร็กซ์ เป็นหนังสือนิทาน เขียนโดย Dr. Seuss อ่านว่า ด๊อกเตอร์ซูส ตีพิมพ์ตั้งแต่ปี ค.ศ.1972
ได้ยินดังนั้น ฉันก็ละห้อยละเหี่ยใจในทันใด มันมาอีกแล้วหนังสือนิทานที่ข้ามผ่านกาลเวลามาได้ เชื่อมโยงผู้ใหญ่ยุคโน้นกับเด็กยุคนี้ได้โดยไม่ได้พยายาม เมืองฝาหรั่งเขามีเป็นตั้งๆ ของเรานั้นพิมพ์แล้วหมดไปทุกที
เรื่องนี้ดี แสดงให้เห็นความโลภโมโทสันทางธุรกิจ ที่มาทำร้ายประชาชนตาดำๆ
พอเอามาทำเป็นหนังการ์ตูนมันก็จะมีบทพูดสลับกับมีเพลงฟังเพลิน ไม่ต้องระวังระไวว่าจะเป็นเนื้อหาหนักๆ
เรื่องก็มีอยู่ว่า ที่เมืองธนีดวิลล์ มีเด็กชายอายุ 12 ปี นามว่าเท็ด
In Thneedville, the air"s not so clean
So we buy it fresh.
It comes out this machine!
ที่เมืองธนีดวิลล์ อากาศไม่ค่อยสะอาด
เราต้องซื้อหาอากาศสดใหม่
ได้จากเครื่องจักรผลิตอากาศ
อากาศดีและสะอาดต้องซื้อหามาไว้ ถึงจะได้เป็นเจ้าของ ไม่ใช่ของฟรีว่างั้น
สนุกดีนะ เขาร้องกันเป็นเพลง มีทั้งอากาศอัดกระป๋อง อากาศอัดใส่ขวด หรือจะเป็นแบบถัง มีรถมาส่งมาเปลี่ยนให้ได้หายใจกันอย่างสะดวกดาย ออกแนวคนฐานะดีมีอันจะกินก็จะมีอากาศสะอาดๆ ไว้หายใจ
นายโอแฮร์เจ้าของบริษัทผู้ผลิตอากาศรายแรกและรายเดียวของเมืองก็พยายามเป็นหนักเป็นหนาใช้วิธีสกปรกต่างๆ นานาทำให้อากาศเสียและสกปรกไปตามใจ ให้มากเท่าที่จะมากได้
The more smog in the sky
The more people will buy.
ยิ่งมีหมอกควันพิษมากเท่าไหร่
เราจะยิ่งขายดีมากขึ้นเท่านั้น
smog เป็นคำสนธิ smoke บวกกับ fog
แบบเหตุการณ์หมอกควันพิษที่เชียงใหม่เมื่อไม่นานนี้ไง แบบนั้นเรียก smog แน่ๆ แต่มันประหลาดตรงถ้าอ่านหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษเขาจะเรียก smog อ่านปั๊บก็รู้เลยว่าหมอกควันพิษนี้มีอันตราย
แต่ถ้าอ่านหนังสือพิมพ์ไทยจะงงๆ เพราะบางฉบับเรียก หมอกควัน เฉยๆ ก็เลยฟังดูไม่อันตราย บางฉบับเรียก ควันพิษ ไม่มีหมอก ก็อาจอนุมานไปว่า น่าจะคล้ายๆ ไฟไหม้เดี๋ยวมันก็จากไปเองเวลาพนักงานดับเพลิงมาจัดการกำจัดมันไป
ฉันก็ไม่ได้เชี่ยวชาญการบัญญัติศัพท์ แต่ไหนๆ มันคือหมอกและควันที่เกิดจากมลพิษในอากาศ ฉันก็ขอเรียก หมอกควันพิษ ไปพลางๆ แล้วกัน
เด็กชายเท็ด ก็เกิดไปหลงรักนางสาวออดรีย์ สาวรุ่นพี่ที่อยู่โรงเรียนเดียวกัน รุ่นพี่ก็นึกอยากได้ต้นไม้เป็นของขวัญวันเกิด เพราะเกิดมาจนป่านนี้ไม่เคยเห็นกับเขาสักต้น
What I want more than anything
in the whole world is to see a real living tree
growing in my backyard.
สิ่งที่ฉันอยากได้ยิ่งกว่าสิ่งอื่นใดในโลก
คือได้เห็นต้นไม้จริงสักต้น
งอกงามที่สนามหลังบ้านฉัน
น้องออดรีย์ก็ไม่ได้หวังมากอะไร เพียงต้นเดียวที่ปรารถนา ให้ได้มาแค่นั้นก็ชื่นฉ่ำใจ
จะไปหาได้ที่ไหน ต้นไม้ตายหมดแล้ว
เรื่องในหนังก็เล่าย้อนไปให้ฟังว่าทำไมต้นไม้ถึงได้ตายหมดแล้ว
ด้วยความช่วยเหลือและรอบรู้ของคุณยาย เด็กชายเท็ดจึงได้ข้อมูลเบาะแสว่า จะไปหาต้นไม้ได้จากที่หนใดจากนาย Once-ler อ่านว่า วันซเลอร์
นายวันซเลอร์เป็นหนุ่มน้อยนายหนึ่งอยู่เมืองธนีดวิลล์นี่แหละ แกพยายามจะสร้างเนื้อสร้างตัวสร้างครอบครัวสร้างฐานะให้ได้ โดยมีครอบครัวอันประกอบด้วยพ่อแม่และน้องกดดัน
วันหนึ่งแกก็นึกออก จะทำของจากต้น Truffula (อ่านว่า ทรัฟฟูล่า) ออกขาย
ต้นทรัพฟูล่า เป็นต้นไม้สีสวยสด กิ่งใบไม่มีมีแต่เป็นขนฟูนุ่มเต็มต้น นายวันซเลอร์ก็เล็งเห็นกำไร ต้นทรัฟฟูล่ามีเต็มเมือง เอามาผลิตเป็นหมวกก็ได้ เป็นผ้าเช็ดทำความสะอาดอเนกประสงค์ก็ได้ นุ่มเนียนและซึมซับดี แต่พอโค่นมา 1 ต้น เดอะ ลอแร็กซ์ ก็ปรากฏกายขึ้น
I am the Lorax.
I speak for the trees.
ฉันคือ เดอะ ลอแร็กซ์
ฉันมาพูดแทนหมู่มวลต้นไม้
เดอะ ลอแร็กซ์ เป็นคล้ายเทพารักษ์นะ ฉันว่า มาปกปักรักษาต้นไม้ให้อยู่รอดปลอดภัย มาบอกให้นายวันซเลอร์เลิกล้มความตั้งใจในการตัดต้นไม้ เอาไปทำผลิตภัณฑ์ที่ชื่อธนีด
About to make a Thneed,
about to change the world.
จะได้สร้างธนีด
จะได้เปลี่ยนโลกเสียที
นายวันซเลอร์ก็มองการณ์ไกล จะสร้างสิ่งยิ่งใหญ่ และยังมีพ่อแม่มากดดันพร้อมสนับสนุนให้โค่นป่าให้เลย จะได้รวยเร็วๆ
This is a revolutionary product
that will change the world as we know it.
มันเป็นผลิตภัณฑ์ปฏิวัติวงการเลยนะ
เปลี่ยนโลกเลยด้วย
นายวันซเลอร์มั่นใจสุดๆ และเมื่อมิไยจะฟังคำเตือนของ เดอะ ลอแร็กซ์
If you"re not gone by the time
the sun sets on this valley,
I"ll curse you until the end of your days!
ถ้าไม่ไปจากที่นี่ก่อนดวงอาทิตย์ลับเหลี่ยมเขา
เราจะสาปแช่งเจ้าจนวาระสุดท้ายของชีวิต
เตือนแล้วไม่เชื่อ นายวันซเลอร์ก็ได้ใช้ชีวิตในโลกที่ไม่มีต้นไม้ ใจหายแว้บ แต่จะช่วยอะไรได้ ได้แต่เสียใจและเสียดาย
แล้วก็โค่นต้นไม้หมดป่าจริงๆ
แล้ว เดอะ ลอแร็กซ์ ก็จากไป ไม่มีต้นไม้แล้วไง จะอยู่พูดแทนใครได้อีก ไม่ต้องอยู่แล้วดีกว่าไหม
ก่อนจากไป เดอะ ลอแร็กซ์ บอกกับหนุ่มน้อย
A tree falls the way it leans.
Be careful which way you lean.
ต้นไม้เอียงไปทางไหนก็ล้มไปทางนั้น
นายจงระวังว่าจะเอียงไปทางไหนดีแล้วกัน
อะไรที่มันไม่พอดี ไม่สมดุลก็ให้ระวัง
นายวันซเลอร์ก็ได้บทเรียนไป พอมาเป็นเรื่องของเด็กชายเท็ด ผู้ออกตามหาต้นไม้ไปให้สาว แต่สุดท้ายพยายามเกือบตายได้เมล็ดพันธุ์มา 1 เมล็ด
That"s not just a seed,
any more than you"re just a boy.
มันไม่ได้เป็นแค่เมล็ด
มากไปกว่าที่เจ้าเป็นเด็กผู้ชาย
เด็กชายเท็ดก็ต้องหาทางทำให้เมล็ดนั้นงอกเงย โดยมีนายโอแฮร์แลพลพรรคออกตามไล่ล่าและขัดขวาง
หนังการ์ตูนเนื้อเรื่องแบบนี้ดีนะ ฉันว่า ให้เด็กๆ ได้เห็นว่ามนุษย์ตัวเล็กอย่างเราๆ ก็สามารถต่อสู้เพื่อสิ่งที่เราแคร์และเห็นว่าถูกต้องได้
Unless someone like you cares a whole awful lot,
nothing is going to get better.
ถ้าโลกนี้ไม่มีคนแคร์มากๆ แบบเจ้า
มันก็จะไม่มีอะไรดีขึ้นได้หรอก
ขอเพียงเราแคร์มันให้มากๆ แล้วก็ลงมือทำตามที่ใคร่ครวญคิดมาแล้วว่าดี
ฉันเอง
.
