สัมภาษณ์โดย ฟ้ารุ่ง ศรีขาว
ในมติชน ออนไลน์ วันอาทิตย์ที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2555 เวลา 10:30:07 น.
( "วงทับทิมสยาม" ภาพโดย จิตรา คชเดช, ภาพ“สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล” จากเฟซบุค Pedz Yukz )
เมื่อปลายสัปดาห์ที่ผ่านมา มีการแชร์บทเพลง “สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล” จากเวบไซต์ยูทูป ผ่านหน้าหน้าเฟซบุคส่วนตัวของ คอการเมืองหลายคน รวมถึงแฟนเพจเฟซบุคที่มีเนื้อหาเสียดสีความเชื่อในสังคม ประเภทที่สมาชิกแฟนเพจผู้เข้าไปคลิ๊กไลค์ ต้องใช้วิจารณญาณในการรับข้อมูลด้วยตัวเอง อาทิ “โหดสัสv2” และ “ศาสดา”
สำหรับ “สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล” เป็นชื่อของอาจารย์สอนวิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้ให้ความเห็นประเด็นการเมืองผ่านโลกออนไลน์ ตั้งแต่เวบบอร์ดของเวบไซต์งานวิชาการสายสังคมศาสตร์และการเมือง อาทิ เวบบอร์ดมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน เวบบอร์ดฟ้าเดียวกัน กระทั่ง ปัจจุบันจำนวนผู้เข้าถึงโลกออนไลน์มีมากขึ้น และหลายคนก็ใช้ “เฟซบุค” รวมถึงอาจารย์สมศักดิ์เอง ก็ได้สื่อสารกับคนในเฟซบุคด้วย
“มติชนออนไลน์” สัมภาษณ์ผู้ร้องและผู้แต่งบทเพลง “สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล” ในเวอร์ชั่นที่เผยแพร่ทางยูทูป ชื่อ “RISHADAN PORT - สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล” ของวง “ทับทิมสยาม” หนึ่งในวงดนตรีที่แสดงบนเวทีคนเสื้อแดงงานต่างๆ
บทเพลงนี้เดิมถูกแต่งขึ้นโดยผู้ใช้นามแฝงในโลกออนไลน์ ว่า “Erosagape” อายุ 33 ปี ต่อมา เพื่อนอีกคนผู้ใช้นามแฝง “RISHADAN PORT” อายุ 27 ปี เป็นผู้เพิ่มคำร้อง และ บันทึกเสียงลงยูทูป กระทั่งมีการแชร์ต่อในเฟซบุค ทำให้ผู้ฟังอดไม่ได้ที่จะนึกถึง อาจารย์สมศักดิ์ ตัวจริง บวกกับกระแสวิพากษ์วิจารณ์ที่มีต่อตัวอาจารย์สมศักดิ์ไปพร้อมๆ กัน
@ ใช้เวลาแต่งเพลงนี้นานเท่าไหร่ ในอารมณ์ไหน
RishadanPort : เพลงนี้ เริ่มต้น แต่งคำร้องและทำนองโดย “Erosagape” เป็นรุ่นพี่ที่รู้จักกัน เพราะเคยทำงานที่เดียวกัน ที่จริงพี่เขาก็แต่งไว้ดีอยู่แล้วตั้งแต่แรก แต่ผมเห็นว่าน่าจะเพิ่มท่อนหลังอีกหน่อย ผมจึงได้แต่งเพิ่มเติม เริ่มตั้งแต่ท่อน “ผ่านมาก็หลายสิบปี แกยังยึดมั่นอุดมการณ์” จนถึงท่อน “ยกเลิก 112 แล้วเขาจะเล่าให้ฟัง” สาเหตุเพราะอยากให้มีท่อนที่พูดถึงประวัติความเป็นมาและข้อเสนอของอาจารย์ และอยากเสริมประโยคเด็ดของอาจารย์ ที่มีคนถามอาจารย์บางคำถาม แล้วอาจารย์บอกว่า “ยกเลิกมาตรา 112 สิครับ แล้วผมจะเล่าให้ฟัง” ส่วนตัวผมเชื่อว่า อาจารย์และคนที่มีข้อเสนอในเรื่องนี้ ไม่มีใครคิดจะล้มสถาบันสำคัญของประเทศ เพียงแต่อาจจะมองว่า ทุกสิ่งทุกอย่างต้องมีการปรับไปตามยุคสมัย
Erosagape : แต่งเพลงนี้ เพราะอยากให้กำลังใจ อาจารย์สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล หลังจากมีกลุ่มคนที่ไม่ชอบอาจารย์สมศักดิ์ ไปชูป้าย แสดงกิจกรรมทางการเมือง ซึ่งคนส่วนใหญ่ มองอาจารย์สมศักดิ์ ในแง่ลบ แต่ผมได้พูดถึงอาจารย์ในแง่บวก เพราะคิดว่า คนเราต้องแสดงความคิดเห็นที่แตกต่างกันได้ แล้วปกติ ก็นำชื่อคนมาแต่งเป็นเพลงอยู่แล้ว เช่น เพลงนิติราษฎร์ เพลงอากง เพลงก้านธูป ก็เลยคิดว่าก็เป็นโอกาสที่เหมาะสมที่จะทำเพลงให้อาจารย์ครับ
@ เริ่มสนใจการเมืองเมื่อไหร่ เข้าไปทำกิจกรรมกับกลุ่มไหน
RishadanPort : เริ่มต้นสนใจการเมือง ตั้งแต่กลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยชุมนุมในปี 2548 โดยติดตามข่าวสารจากเวบไซต์ผู้จัดการออนไลน์ แต่ไม่ได้ไปร่วมชุมนุม แค่เห็นด้วยกับพันธมิตรฯ ว่า พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ควรออกจากตำแหน่ง แม้กระทั่ง ตอนรัฐประหาร ตอนนั้น ก็ยังเห็นด้วยกับการรัฐประหาร เพราะคิดว่าไล่คนโกงออกไปก็สมควร แต่หลังจากนั้น เริ่มมีความรู้สึกว่า มีปัญหาหลายอย่างตามมา ฝ่ายที่เราสนับสนุนเริ่มเล่นนอกกติกามากจนผิดปกติ จึงเริ่มหาข้อมูลและได้เข้าใจเรื่องราวทางการเมืองมากขึ้น เมื่อต้นปีที่ผ่านมานี้ ก็ได้รับการเชิญชวนจากพี่ Erosagape ไปเล่นดนตรีร่วมกับเพื่อนๆ พี่ๆ ที่เป็นเสื้อแดง ในนามวงทับทิมสยาม แต่ส่วนตัวไม่ได้เป็นเสื้อแดง เคยพูดบนเวทีหลายครั้งว่าไม่ได้เป็นเสื้อแดง แค่เห็นด้วยกับแนวทางบางอย่างเท่านั้น
Erosagape : ผมเป็นคนเสื้อแดงตั้งแต่ตอนหลังปฏิวัติ 19 กันยา โดยไปร่วมฟังการปราศรัยของกลุ่ม คนวันเสาร์ไม่เอาเผด็จการ จนมาเป็นพีทีวีและความจริงวันนี้ แต่มาร่วมเคลื่อนไหวจริงจังกับแนวร่วมกลุ่มวันอาทิตย์สีแดงของ "บก.ลายจุด" คุณสมบัติ บุญงามอนงค์ ที่ริเริ่มแนวคิดแกนนอนหลังจากมีการขอคืนพื้นที่ และก็เริ่มคิดว่าเราจะทำอะไรได้บ้าง พอดีตัวเองชอบแต่งเพลงและเขียนบทกวี เลยเลือกที่จะใช้เพลงเป็นสื่อในการเคลื่อนไหวครับ
@คิดว่า ตัวเอง เป็นคนเสื้อสีไหน ในทางการเมือง และทำไมเลือกสีนี้
RishadanPort : ไม่อยากจำกัดตนเองว่าต้องอยู่สีไหน เพราะทุกสีทุกฝ่ายก็มีทั้งเรื่องที่ผมเห็นด้วยและไม่เห็นด้วย แต่ผมสนับสนุนข้อเสนอของอาจารย์สมศักดิ์ ต่อสถาบันในสังคม โดยเฉพาะที่ให้ยกเลิกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 เพราะโดยส่วนตัวมองว่ากฎหมายมาตรานี้ริดรอนสิทธิเสรีภาพของประชาชน ส่วนใครจะจัดให้ผมเป็นสีไหน นั่นก็เป็นมุมมองของแต่ละคน
Erosagape : ในสังคมที่บังคับให้เลือกสี ก็คงต้องเลือกสีแดง ส่วนตัวเห็นว่าแม้ว่าทักษิณจะมีข้อกล่าวหามากมาย แต่การใช้รัฐประหารเป็นวิธีแก้ปัญหาที่ไม่ถูกต้อง แทนที่จะแก้ปัญหากลับกลายเป็นการสร้างปัญหาไม่จบสิ้น
RishadanPort : ผมมองว่าผังล้มเจ้า เป็นผังแห่งการใส่ร้าย ในยุค ศอฉ. ซึ่งเป็นแค่ช่วงสั้นๆ ในภายหลังทาง ศอฉ. เองก็ออกมายอมรับ แม้ว่าเมื่อก่อนผมจะเคยเชื่อแบบกลุ่มพันธมิตรฯ ที่บอกว่า คุณทักษิณต้องการจะเป็นประธานาธิบดี แต่ตอนนี้ผมมองว่า คุณทักษิณ เป็นรอยัลลิสต์เสียด้วยซ้ำ และเขาไม่ได้ต้องการแตกหักกับอำนาจใด เขาเป็นเพียงนักธุรกิจที่ต้องการเจรจาต่อรองผลประโยชน์กับทุกฝ่าย
แม้จะมีคนคิดว่าอาจารย์สมศักดิ์รับจ้าง คุณทักษิณ มาโพสต์แสดงความเห็นต่างๆ แต่ความจริงแล้ว อาจารย์สมศักดิ์ ก็ได้วิจารณ์พรรคเพื่อไทย และคุณทักษิณ รวมถึงแกนนำนปช. อยู่เป็นประจำ ถ้าเรารับฟังอาจารย์สมศักดิ์อย่างไม่มีอคติ ก็จะทำให้ได้รับข้อมูลที่เป็นตรรกะและเหตุผล และสนใจอยากจะศึกษาข้อมูลต่อไป
Erosagape : อาจเป็นเพราะเราถูกปลูกฝังตั้งแต่เด็ก ๆ ให้มีความคิดเห็นในเชิงบวกต่อสถาบันต่างๆ ในสังคมมาตลอด พอมีใครสักคนมาพูดในสิ่งที่สั่นคลอนความเชื่อของเรา ก็จะเกิดความคิดสองขั้วคือ ถ้าไม่คล้อยตามก็ต่อต้านไปเลย ซึ่งถ้าไม่กล้าคิดด้วยสติ ก็จะทำให้มองความคิดของอาจารย์ว่ามีเจตนาที่จะทำลายความเชื่อส่วนใหญ่ของสังคม และสรุปเอาว่าต้องการทำลายสถาบันในที่สุด ทั้งๆที่ความจริง อาจารย์เองต้องการเพียงนำเสนอมุมมองหนึ่งที่ไม่มีใครนึกถึงแค่นั้นเอง ผมเห็นว่าถ้าเราต้องการความสงบสุขคืนมาจริงๆ เราจำเป็นจะต้องรับฟังข้อมูลรอบด้านก่อนที่จะตัดสินใคร และทุกวันนี้ก็กล่าวหากันง่ายดาย ข้อหาล้มเจ้าก็เป็นตัวอย่างหนึ่ง ที่แสดงว่า สังคมยังคงมีการสร้างข่าวลือจากความเชื่อลอยๆมาทำลายล้างฝ่ายตรงข้ามแทนที่จะวิพากษ์ด้วยเหตุผล กลับหันมาใช้อารมณ์บวกอคติแทน ซึ่งไม่ถูกต้องครับ
@เคยเรียนกับอาจารย์สมศักดิ์ ในห้องบรรยายโดยตรงหรือเปล่า
RishadanPort : ไม่เคยเรียนครับ ไม่ได้เรียนที่ธรรมศาสตร์ แต่ติดตามอาจารย์สมศักดิ์ ตั้งแต่ช่วงที่อาจารย์โพสต์แสดงความคิดเห็น หรือบทความในเวบบอร์ดฟ้าเดียวกัน ซึ่งตอนนั้น ผมสนับสนุนคนที่ต่อต้านอาจารย์ด้วยซ้ำ เพราะรู้สึกรับไม่ได้กับแนวคิดของอาจารย์ เคยคิดว่าอาจารย์เป็นพวกล้มเจ้า แต่พอได้ติดตามไปสักระยะ ก็ได้ทราบเหตุผลของอาจารย์ และเข้าใจว่า อาจารย์ไม่ใช่พวกล้มเจ้า อย่างที่คนอื่นกล่าวหา เพียงแต่อาจารย์ มีข้อเสนอว่า สถาบันต่างๆ ในสังคมควรปรับตัวอย่างไร
ต่อมาก็ได้ติดตามฟังอาจารย์บรรยายในงานที่เป็นวิทยากรในงานเสวนาต่างๆทางยูทูป และติดตามความเคลื่อนไหวของอาจารย์ทางเฟซบุค เพราะเป็นสื่อที่รับได้อย่างสะดวกสบายตลอดเวลา
Erosagape : ส่วนตัวไม่เคยฟัง แต่ได้เคยอ่านตามเว็บบอร์ดต่างๆบ้าง ตามหนังสือของสำนักพิมพ์ฟ้าเดียวกันบ้าง แต่ก็พอเข้าใจความคิดของอาจารย์ครับ
@ ทำไมใช้เลือกใช้วิธี แสดงความคิดเห็นทางการเมือง ผ่านเสียงเพลง
RishadanPort : เดิมทีผมชอบเล่นดนตรีมาตั้งแต่มัธยมปลาย ชอบแต่งเพลง มีความฝันอยากเล่นเพลงที่ตัวเองแต่ง ระหว่างเรียนมหาวิทยาลัยก็เคยตั้งวงดนตรี แต่ไม่ประสบความสำเร็จ ผมมองว่านี่เป็นโอกาสที่ได้แสดงออกทางดนตรี แต่เพลงของเราก็ไม่ได้เชียร์ พรรคเพื่อไทย หรือ นปช. เพราะเพลงที่เล่นเป็นการพูดในมุมมองที่มีต่อเรื่องอื่นที่ไม่เกี่ยวกับพรรคการเมือง แต่จะเกี่ยวกับบุคคลหรือเหตุการณ์ต่างๆ อย่าง “เพลงอากง” “เพลงนิติราษฎร์” “เพลงสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล”
Erosagape : ผมเห็นว่าเพลงเพื่อชีวิตกับการเมืองเป็นสิ่งที่ถูกนำมาพูดถึงตั้งแต่เริ่มแรก แต่ถูกกระแสเรื่องการพูดถึงความเหลื่อมล้ำทางสังคม คนรวย คนจน มาแทนที่ ทำให้พักหลังๆ เราไม่ค่อยได้ยินเพลงการเมืองร่วมสมัยเท่าไร นอกจากนี้ศิลปินเพื่อชีวิตส่วนใหญ่เป็นพันธมิตรส่วนมากก็เขียนเพลงเกี่ยวกับทักษิณเยอะแล้ว จึงคิดว่าเราน่าจะทำเพลงที่พูดถึงคนอื่นๆ ในอีกมุมมองบ้างครับ เพราะที่มีก็เป็นเพลงเฉพาะกลุ่มเสื้อแดงอยู่แล้ว ผมเลยอยากทำเพลงที่แตกต่างบ้าง เลยได้รวมตัวกับพี่นิเวช และคุณพอร์ต มาก่อตั้งวงทับทิมสยามขึ้นครับ แรกๆ ก็นำเสนอในเวทีเล็กๆ เพื่อเผยแพร่ในอินเตอร์เน็ตเป็นส่วนมาก เพราะไม่ค่อยมีเพลงแนวนี้ในยูทูปเท่าไรด้วยครับ
@ ฟังคอมเมนท์จากอาจารย์สมศักดิ์ และคนอื่นๆ ต่อเพลงนี้แล้วรู้สึกอย่างไร
RishadanPort : ที่จริง ผมไม่ได้เป็นเพื่อนทางเฟซบุคกับอาจารย์ เพราะว่าชื่อบัญชีของอาจารย์รับเพื่อนเต็ม จึงได้แต่ไปส่องดู เห็นอาจารย์คอมเมนท์ว่า “แหะๆ ก็ขอบคุณในน้ำใจคนทำเพลงอย่างสูงน่ะครับ แต่ว่าผมฟังมากไม่ได้หรอกครับ หน้าแดงรู้สึกจั๊กกะจี้” ผมก็ขำๆ ที่จริงแค่รับรู้ว่าอาจารย์ได้ฟังก็ดีใจแล้วครับ
คนอื่นก็มีคอมเมนท์ทั้งชมและด่าในส่วนที่ด่าก็บอกว่าผมฝีมือไม่ได้เรื่อง ซึ่งผมก็ไม่แปลกใจ เพราะผมไม่ได้เล่นเก่งและ ใช้เครื่องอัดเสียงธรรมดา ใช้ไอพอดทัช ไม่ได้ใช้อุปกรณ์ที่ดี แล้วไม่ใช่นักดนตรีมืออาชีพ แต่ร้องด้วยใจ ในส่วนที่ชมก็เยอะครับ ก็รู้สึกตื่นเต้นที่มีคนให้ความสนใจเยอะขนาดนี้ ไม่เคยคาดคิดเลย ขอขอบคุณผู้ฟังทุกคนมากครับ
Erosagape : อาจารย์เองก็ขอบคุณพวกเราสำหรับกำลังใจ ซึ่งก็เป็นสิ่งที่ผมต้องการ เพราะสังคมทุกวันนี้ด่าทอกันมาแบบไร้เหตุผลเอามันเข้าว่าเยอะแล้วครับ เราจะต้องเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกันให้ได้ ไม่ว่าเราจะชอบหรือไม่ชอบความคิดต่างจากเราสักแค่ไหน เพราะแผ่นดินนี้และประเทศเป็นของคนทุกคนโดยเท่ากันครับ ไม่ใช่ของเราแต่เพียงคนเดียว มีหลายคนที่ไม่ชอบ ผมก็เข้าใจ และรับฟังในความคิดเห็นครับ เพราะทุกคนมีสิทธิ์คิดต่าง ทุกคนมีเสรีภาพในการแสดงความเห็น ส่วนคนที่ชอบผมก็ขอขอบคุณมากๆ ครับ
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
RISHADAN PORT - บทเพลง สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล
www.youtube.com/watch?v=-dXpVRzEPqQ
+++
VDOเก่า 2554 ..ดูอีกครั้ง
อ สมศักดิ์ เจียมฯ ช็อตเด็ด
www.youtube.com/watch?v=ZO6W7Madibw
.
