โดย พรพิมล ลิ่มเจริญ คอลัมน์ “ใส่บ่าแบกหาม”
ในมติชนสุดสัปดาห์ วันศุกร์ที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2555 ปีที่ 32 ฉบับที่ 1675 หน้า 73
เธอจ๊ะ
The Class เป็นหนังฝรั่งเศส ชื่อฝรั่งเศสคือ Entre les murs แปลว่า Between the walls ได้รางวัลปาล์มทองคำเมื่อปี ค.ศ.2008 ร้านดีวีดีที่ฉันซื้อหนังเรื่องนี้มาได้ 99 บาทเท่านั้น โอยๆ คุ้มสุดคุ้ม ได้หนังดียอดเยี่ยมกระเทียมดองมาทั้งเรื่อง ดูซ้ำ 2 ทีก็ยิ่งคุ้มรอบละ 40 กว่าบาทเท่านั้น
กำแพงที่ว่านี้หมายถึงกำแพงสี่ด้านประกอบกันขึ้นเป็นห้องเรียน
มันเป็นหนังครูนักเรียนนี่แหละ แต่ตื่นตาตื่นใจมาก ไม่ใช่ห้องเรียนแบบที่เราๆ เคยเรียนกัน
เหตุเกิดในโรงเรียนมัธยมศึกษาในกรุงปารีส มีครูๆ ใหม่มาเริ่มงานสอน นักเรียนจัดอยู่หมวด "เด็กมีปัญหา" ทั้งห้องทั้งโรงเรียน
เด็กวัยรุ่นที่ไหนก็มีปัญหาทั้งนั้นแหละ ว่าไหม? แค่ปัญหาใหญ่เล็กแตกต่างกันไป
วันเปิดเทอมวันแรก ครูเก่าครูใหม่ก็ได้มารวมตัวกันตอนเช้า พบปะ แนะนำตัว ครูหนุ่มใหม่ชื่อมาแรง ก็เป็นหนึ่งในนั้น
ครูเก่ากล่าวต้อนรับครูใหม่
l"ve been teaching mathematics for many years.
l"m retiring at the end of this year.
l"d like to wish the new arrivals plenty of courage.
ผมสอนคณิตศาสตร์มาก็หลายปี
จะเกษียณอายุปลายปีนี้
ขอให้ครูใหม่ทุกคนกล้าหาญ
เป็นครูต้องกล้าไหม? ไม่ได้เป็นตำรวจทหารนี่นะ
กล้าสิ ต้องกล้า ครูมีหน้าที่สั่งสอน ก็ต้องทั้งกล้าสอนกล้าสั่ง
เพียงพบกันวินาทีแรก ครูนักเรียนก็มีเรื่องให้ต้องเคลียร์กันเลย
We waste 5 minutes lining up outside,
5 coming up, 5 settling down.
15 minutes out of an hour.
เราเปลืองเวลา 5 นาทีไป กับการต่อแถวนอกห้อง
5 นาที เข้าห้อง 5 นาทีหาที่นั่งให้เรียบร้อย
หนึ่งชั่วโมงหายไป 15 นาที
แล้วครูก็คำนวณให้ฟังอย่างเร็วว่า ถ้าทำแบบนี้เรื่อยไป สัปดาห์หนึ่งเวลาจะหายไป 25 ชั่วโมง และจะกลายเป็นหายไป 30 สัปดาห์ในหนึ่งปี เวลาจะหายไปนับเป็นพันๆ นาทีนี้ โรงเรียนอื่นเขาดูแลอย่างดี ไม่ปล่อยให้ลอยหาย เขาจึงจะก้าวหน้าไปไกลกว่าเราเท่าไหร่แล้ว
นักเรียนฟังไหม?
ฟังและแสดงความคิดเห็น
Teachers say we do an hour"s class
but we never do. 08.30 to 09.25
doesn"t make an hour.
พวกครูชอบเรียกชั่วโมงเรียน
ไม่เห็นใช่ 08.30 น.-09.25 น.
ไม่เห็นจะใช่หนึ่งชั่วโมง
เห็นคนละประเด็นกับคุณครู ดังนั้น นักเรียนสรุปให้
Stop saying other schools
do an hour. They don"t!
เลิกบอกว่าโรงเรียนอื่น
เรียนเป็นชั่วโมง มันไม่ใช่
ครูมาแรงแอบเซ็ง
หนังเรื่องนี้เขาพูดคุยกันตลอดเรื่อง แต่ไม่มีวินาทีที่ยอมให้คนดูเบื่อหน่ายเลย ตื่นเต้นตกใจตลอดเรื่อง ดูครูนักเรียนขัดแย้งกัน ประนีประนอมกัน ไปจนแตกหักจากกัน
ครูสอนวิชาภาษาฝรั่งเศส ครูเอาวรรณกรรม The Diary of Anne Frank มาสอน มาอ่านด้วยกัน มาถกเถียงกัน นักเรียนไม่อ่านมา ครูก็ไม่โมโห ชักชวนอ่านด้วยกันในห้อง
พออ่านกันเสร็จ ครูก็ชักชวนถกประเด็นในหนังสือ และมอบหมายให้นักเรียนเขียนเรื่อง เล่าเรื่องของตัวเอง แบบที่ แอน แฟร้งก์ ทำ แต่...
Our lives aren"t as gripping.
ชีวิตพวกเราไม่ได้น่าสนใจขนาดนั้น
นักเรียนเริ่มมีข้ออ้าง
กิน นอน มาโรงเรียน กลับบ้าน ไม่ได้ต้องหนีพวกนาซีแบบ แอน แฟร้งก์ ฯลฯ
นักเรียนเริ่มอ้างแบบลงรายละเอียด
Why is it such a problem for you
to talk about your lives?
พูดเรื่องชีวิตตัวเอง
ทำไมถึงเป็นเรื่องขึ้นมาได้?
ครูถามง่ายๆ
นั่นสิ นักเรียนตอบไปแล้ว ครูไม่เข้าใจ บางคนบอกไป ชีวิตเราเราไม่บอกใครอยู่แล้วไง ทำไมไม่เข้าใจ บรรยากาศห้องเรียนมีรายละเอียดแตกต่างกันไป ครูนักเรียนถกประเด็นกันมันหยดติ๋ง
ข้างฝ่ายครู ก็มีประเด็นให้ถกในการประชุมครู
Two weeks ago, at the last meeting,
the teachers suggested introducing a penalty point system
for the students based on the driving license system.
สองสัปดาห์ก่อน ประชุมครั้งที่แล้ว
ครูแนะนำให้ใช้ระบบหักคะแนน
แบบตัดแต้มใบขับขี่
ตลกดี นึกว่ามีประเทศเราประเทศเดียวที่คิดอะไรประหลาดๆ แบบของเราชอบมีโครงการให้นักเรียนสะสมความดีไว้ในสมุด มีสมุดบันทึกความดี ทำดีประมาณนี้ได้ 3 คะแนน ทำกิจกรรมใหญ่ขึ้นก็ได้คะแนนมากขึ้นตาม แล้วก็เรียกมันว่าปลูกจิตสำนึก จิตสาธารณะ สอนกันไม่เป็นเลยใช่ไหมว่าเราทำดีด้วยว่ามันเป็นสิ่งดี พวกเราจึงทำ ทำไมสอนว่าทำดีแล้วต้องได้อะไร สอนกันในโรงเรียนเลยเจียว จิตสาธารณะที่ทำๆ กันอยู่ในชีวิตจริงนี้มีใครที่ไหนได้คะแนน หลอกลวงเด็กชัดๆ
ของโรงเรียนนี้ใช้ระบบทำผิดก็ตัดแต้ม แต้มหมดก็ยังไงต่อไป ก็เชิญออกจากโรงเรียนหรืออย่างไร
บางวัน ก็มีนักเรียนที่ต้องโดนลงโทษกันบ้าง อย่างให้อ่านหนังสือให้เพื่อนฟังนักเรียนก็ไม่อ่านซะงั้น
l can"t turn a blind eye to this.
ผมทำไม่รู้เห็นไม่ได้หรอก
ครูจัดแจงแถลงไข เพื่อให้นักเรียนรับผิดและขอโทษ
turn a blind eye เป็นสำนวน ใช้เวลาเราตั้งใจละเลย เพิกเฉย ต่อที่สิ่งที่ทั้งๆ รู้ว่ามันผิด
ครูสำทับอยู่นานกว่านักเรียนจะยอมขอโทษ
l apologize for being insolent.
หนูขอโทษที่ไม่เคารพครู
insolent แปลว่า อวดดี จองหองพองขน ไม่มีมารยาท ไม่รู้จักเคารพ
ก่อนจะก้าวพ้นประตู นักเรียนหันมาเสียงแหลมใส่ครูหนึ่งประโยค "I didn"t mean it!"
แสบไหมเล่า!
หนังเรื่องนี้ช่างเป็นหนังครูนักเรียนที่แตกต่างจากที่เคยดูมาโดยสิ้นเชิง
ไม่ได้มีเรื่องราวเศร้าซึ้งสะเทือนใจ
ไม่ต้องมีใครโชคร้ายเกินไปหรือโชคดีเกิดเหตุ
ไม่ได้มีใครต้องมาฟูมฟายร้องไห้
มันเป็นห้องเรียนเกิดขึ้นและดำเนินต่อไป
มันเป็นห้องเรียนในชีวิตจริง
ฉันเอง
.
